'قەڵغانی نەبینراو' بۆ دەبە نهێنییەکان: ڕوپۆشی ناوەوەی پلەی خۆراک

کاتێک خەڵک لە نانکردن لە دەرەوە لە ڕۆژێکی گەرمی هاویندا دێنە ماڵەوە، خوویان بە دەرهێنانی دەبەیەک خواردنەوە لە سەلاجە و دابەزاندنی دەدا - بۆیە تۆ بەبێ ئاگاداری خۆت کارلێکەکەت لەگەڵ بۆیاخەکەدا تەواو کردووە. ئایا تا ئێستا بیرت لەوە کردۆتەوە کە ئەم بچووکە دەتوانێت، بۆچی دەتوانێت ڕۆڵێکی سەرەکی بگێڕێت لە دڵنیابوون لە سەلامەتی و کوالێتی خواردن و خواردنەوە، 'نهێنی' لە دەبەی خواردنەوەدا دەشاردرێتەوە کە تۆ دەیخۆیتەوە. ڕوپۆشی ناوەوەی کە بەڕواڵەت بێ بایەخە، لە ڕاستیدا، ئەرکی گرنگی پاراستنی کوالیتی بەرهەم و تەندروستی بەکاربەران دەخاتە سەر شانی، بەشێکی گرنگی پاکەتکردنی ئەلەمنیۆمە. دواتر، با نهێنی پۆشینی پلەی خۆراکی دەبەی ئەلەمنیۆم بکۆڵینەوە.

ئەرکی سەرەکی پۆشینی ناوەوەی پلەی خۆراک

(1) پاراستنی ژەنگ

ڕوپۆشی ناوەوەی پلەی خۆراک وەک ئەوە وایە چینێک لە 'جلی پارێزەری بەهێز دابنێیت' بۆ دەبە ئەلەمنیۆمەکان، بە شێوەیەکی کاریگەر ڕێگری لە مادەکەی ناو دەبەکە دەکات لە بەرکەوتنی ڕاستەوخۆ لەگەڵ دەبەی کانزاکەدا.

زۆرێک لە خۆراک و خواردنەوەکان، بە تایبەت خواردنەوە ترشەکان، وەک خواردنەوە گازییەکانی باو، لەم ژینگە ترشەدا، تانکی کانزاکان تووشی کارلێکە کیمیاییەکان دەبن، بەم شێوەیەش ژەنگیان لەسەرە.

بە پۆشینی ناوەوەی پلەی خۆراک، دەتوانێت بەربەستێکی متمانەپێکراو لە نێوان خواردنەوە ترشەکان و دەبە ئەلەمنیۆمە کانزاییەکان پێکبهێنێت، بە شێوەیەکی کاریگەر دوور بکەوەرەوە لە ژەنگاویبوونی کانزا، زۆر درێژکردنەوەی تەمەنی خزمەتگوزاری دەبە ئەلەمنیۆمەکان، بۆ دڵنیابوون لەوەی کە بەرهەمەکە لە تەمەنی ڕەفەدا هەمیشە دۆخێکی باشی پاکەتکردن دەپارێزێت.

(2) دڵنیابوون لە سەلامەتی خۆراک

سەلامەتی خۆراک خوێنی ژیانی پیشەسازی خۆراک و خواردنەوەکانە، و ڕوپۆشی پلەی خۆراک ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە بواری ئایتیدا. بە شێوەیەکی کاریگەر کۆچی ئایۆنە کانزاییەکان لە تانکییەکەوە بۆ خۆراک و خواردنەوەکان دەگرێت، کە تێیدا خواردنی درێژخایەنی پیسبوونی کانزاکان لەوانەیە ببێتە هۆی مەترسی تەندروستی (وەک تێکچوونی سیستەمی دەمار).

بۆیە ڕوپۆشی ناوەکی ستانداردی پلەی خۆراک زۆر گرنگە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی خۆراک. دەتوانێت دڵنیابێت لەوەی کە خۆراک و خواردنەوە لەگەڵ ستانداردە توندەکانی سەلامەتی خۆراک لە تەواوی پرۆسەی زنجیرەی دابینکردندا دەگونجێت، بۆ ئەوەی بەکارهێنەران بتوانن بە ئاسوودەیی بخۆن.

(3) پاراستنی تامی بەرهەم

کانزا خۆی چالاکیەکی کیمیایی دیاریکراوی هەیە، تەنانەت کانزای شوێنەواریی و بەرکەوتنی خۆراک و خواردنەوە، ڕەنگە هەندێک کارلێکی کیمیاییش بخاتە گەڕ، بەم شێوەیە تام و چێژ و تامی خۆراک و خواردنەوە دەگۆڕێت.

بۆ شەربەتی میوە و قاوە و بەرهەمەکانی تر کە پێویستی بە تامی بەرزیان هەیە، ڕۆڵی پۆشینی ناوەوەی پلەی خۆراک زۆر پێویستە. پۆشینی ناوەوەی کوالیتی بەرز دەتوانێت بە تەواوی بەرکەوتنی نێوان کانزاکە و بەرهەمەکە جیا بکاتەوە، دڵنیابێت لەوەی کە تام و چێژ و تامی بەرهەمەکە لەلایەن هۆکارە دەرەکییەکانەوە دەستوەردانیان پێناکرێت، بەجۆرێک کە هەموو خواردنەوەیەک کە بەکارهێنەران تامیان دەکات وەک ئەو کاتە ڕەسەنە کە تەنها بەرهەمدەهێنرێت و تازە و تازەگەرییە.

پێداویستیەکانی کارایی ئەلەمنیۆمی دەبە  ڕوپۆشی ناوەوە

(ئە) لکاندنی نایاب

لکاندنی نێوان پۆشینی ناوەوە و ڕووی کانزاکە بنەمایە بۆ دڵنیابوون لە کوالێتی پاکەتەکانی دەبە ئەلەمنیۆمەکان. لە پرۆسەی بەرهەمهێنانی دەبە ئەلەمنیۆمەکاندا، پێویستە بە زنجیرەیەک ڕێکاری ئاڵۆزی پرۆسێسکردندا تێپەڕێت وەک وێنەکێشان، مۆرکردن و تیشکدان. بۆ ئەوەی دڵنیا بین لەوەی کە پۆشینی ناوەوەی چەسپاوییەکی نایابی هەیە، ئێمە بە تەواوی پەیوەندی کیمیایی نێوان ماددە و کانزاکە، هێزەکانی نێوان گۆڕان و هۆکارەکانی تر لە کاتی هەڵبژاردنی مادەی پۆشینی ناوەوەدا لەبەرچاو دەگرین. لە هەمان کاتدا، لە پرۆسەی بەرهەمهێناندا، ڕووی کانزاکەش پێشتر چارەسەر دەکرێت، وەک پاککردنەوە، چەوریکردن، پاسیڤکردن و هتد، بۆ باشترکردنی زبری و چالاکیی ڕووی کانزاکە، لکاندنی نێوان ڕوپۆشی ناوەوە و کانزاکە بەرز دەکاتەوە.

(2) نەرمییەکی باش

ئێمە کەرەستەی ڕوپۆشکردنی ناوەوەی پلەی خۆراک بەکاردەهێنین، لە ڕێگەی دیزاینی تایبەت بە فۆرمولاسیۆن و چارەسەری پرۆسەکە، لەگەڵ نەرمییەکی نایاب. ئەم ماددانە دەتوانن بە شێوەیەکی کاریگەر فشار هەڵبمژن و بڵاویان بکەنەوە لە کاتی پرۆسێسکردنی دەبە ئەلەمنیۆمەکاندا، دڵنیای دەدات لەوەی کە پۆشینی ناوەوە دەتوانێت وەک خۆی بمێنێتەوە لە ژێر بارودۆخی جۆراوجۆری شێواندنی ئاڵۆزدا، کە پارێزگارییەکی متمانەپێکراو بۆ دەبە دابین دەکات.

(3) سەقامگیری کیمیایی نایاب

خۆراک و خواردنەوە جیاوازەکان تایبەتمەندی کیمیایی جیاوازیان هەیە، ئەلەمنیۆم دەتوانێت پۆشینی ناوەوە پێویستی بە سەقامگیری کیمیایی نایاب هەبێت، بۆ خواردنەوە ترشەکان، وەک خواردنەوە گازییەکان، ترشی کاربۆلیک لە خواردنەوە گازییەکان، ترشی میوە لە شەربەتی میوە و هتد، ترشییەکی بەهێزیان هەبێت، بەرکەوتنی درێژخایەن لەگەڵ ڕوپۆشی ناوەوەدا ڕەنگە ببێتە هۆی تێکچوون یان هەڵوەشاندنەوەی ڕوپۆشی ناوەوە، بەمجۆرە کاریگەری لەسەر کوالیتی و سەلامەتی بەرهەمەکە هەبێت. بۆیە پۆشینی ناوەوە پێویستی بە بەرگریکردنە لە ژەنگاویبوونی ماددە ترشەکان.

بۆ ئەو خواردن و خواردنەوەیانەی کە ڕۆنیان تێدایە، وەک شیر، خواردنەوەی قاوە و هتد، ڕوپۆشی ناوەوە پێویستی بە بەرگری ڕۆنێکی باش هەیە، ڕەنگە چەوری بچێتە ناو پۆشاکەکەی ناوەوە، تایبەتمەندییە فیزیاییەکانی ڕوپۆشی ناوەوە بگۆڕێت و تایبەتمەندی دژە ژەنگ و بەربەستەکانی کەم بکاتەوە. سەرەڕای ئەوە، ڕەنگە هەندێک لە خۆراک و خواردنەوەکان مادەی پارێزەر، ڕەنگ، بەهارات و زیادکراوەکانی دیکەیان تێدابێت، ئەم ماددە کیمیاییانە ڕەنگە پلەی جیاوازی کاریگەرییان لەسەر ڕوپۆشی ناوەوەش هەبێت.

ڕوپۆشەکانی ناوەوەی پلەی خۆراکمان تاقیکردنەوە و سکرینکردنی توندیان بۆ دەکرێت بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەر بەرگری لە هێرشی ماددە کیمیاییە باوەکان بکەن، دڵنیابوون لە کارایی جێگیر لە ژینگە جیاوازەکانی بەرهەمدا و دابینکردنی پاراستنی بەردەوام بۆ پاکەتکردنی CAN.

خواردنەوە باوەکان ئەلەمنیۆم دەبەی  پۆشینی ناوەوە

هەڵبژاردنی ماددە جیاوازەکانی پۆشینی ناوەوە بەندە بە سروشتی ناوەڕۆکی CAN (بۆ نموونە ترشێتی، شەکر)، پرۆسەی بەرهەمهێنان (ئایا تەعقیمکردنی پلەی گەرمی بەرز پێویستە) و پێداویستییە ژینگەییەکان (بۆ نموونە پۆشینی بنەمای ئاو ژینگەدۆستە). دەبە دوو پارچەییەکانی ئەلەمنیۆم زیاتر لە ئیپۆکسی ڕزین دروست دەکرێن.

1. ڕووپۆشی بنەمادار بە ئیپۆکسی ڕزین: توانای گشتگیری باشی هەیە، کارایی باشی پرۆسێسکردن، دەتوانێت لە پرۆسەی بەرهەمهێنانی دەبەدا بێت، بە ئاسانی لە ڕێگەی چەندین ڕێکاری پرۆسێسکردنی ئاڵۆزەوە لەگەڵ ئیپۆکسی ڕزین وەک پێکهاتەی سەرەکی، پاراستنی ژینگە لەسەر بنەمای ئاو، بەرگری بێ تام، بەرگری ترشی بەهێز، دەتوانێت ڕێگری بکات لە دەبەی ڕاستەوخۆی خواردنەوە و کانزایی لە دیواری خواردنەوەکان، بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ پاراستنی بۆ بیرە و خواردنەوە گازییەکان.

2. پۆشینی ئیپۆکسی دەستکاریکراوی ئەکریلیک: تێکەڵکردنی پۆلیمرکردنی ڕزینی ئەکریلیک و ڕزینی ئیپۆکسی ڕزین بۆ باشترکردنی بەرگری لکاندنەوە و ژەنگ، گونجاوە بۆ دەبە بیرە و دەبە خواردنەوە گازییەکانی جۆری D /I

لەگەڵ پێشکەوتنی بەردەوامی زانست و تەکنەلۆژیا و زیادبوونی پێداویستییەکانی خەڵک بۆ سەلامەتی خۆراک و پاراستنی ژینگە، هەندێک لە کەرەستەی نوێی پۆشینی ناوەوەش سەرهەڵدەدەن. بۆ نموونە، پۆشینی ئیپۆکسی ڕزینی دەستکاریکراو لەسەر بنەمای ئاو کە ئاو وەک توێنەر بەکاردەهێنێت، تایبەتمەندی پاراستنی ژینگە و ژەهراویبوونی کەمی هەیە، کە ئەمەش لەگەڵ ڕەوتی گەشەسەندنی ئێستای پاراستنی ژینگەی سەوزدا دەگونجێت. ئەم جۆرە پۆشینە لە بەرکەوتنی ڕاستەوخۆ لەگەڵ بیرە، خواردنەوە گازییەکان، خواردنەوە چایەکان، قاوە و وزە و خواردنەوە وەرزشییەکانی هەموو ئەلەمنیۆم دوو پارچە دەبە دەبە دەبە دیوار ژەنگ ئەدای نایاب، وردە وردە سەرنج و ڕەزامەندی بازاڕ.

هەروەها هەندێک مادەی پۆشینی ناوەوەی هەیە کە ئەرکی تایبەتی هەیە، وەک ماددە پۆشراوەکانی ناوەوە کە تایبەتمەندی دژە بەکتریایان هەیە، کە دەتوانن ڕێگری لە گەشەکردن و زاوزێی وردە زیندەوەران لە تانکییەکەدا بکەن و زیاتر درێژکردنەوەی ماوەی بەکارهێنانی خۆراک و خواردنەوە؛ مادەی پۆشینی ناوەوە کە توانای بەربەستی بەرزی هەیە دەتوانێت باشتر کاریگەری ئۆکسجین و شێ و هۆکارە دەرەکییەکانی دیکە لەسەر خۆراک و خواردنەوەکان بپارێزێت، و تازەیی و کوالێتی بەرهەمەکان بپارێزێت. هەرچەندە مەودای بەکارهێنانی ئەم ماددە نوێیانەی پۆشینی ناوەوە لە ئێستادا تاڕادەیەک تەسکە، بەڵام ئەوان نوێنەرایەتی ئاراستەی گەشەپێدانی کەرەستەی پۆشینی ناوەوە بۆ دەبە لە داهاتوودا دەکەن، و چاوەڕوان دەکرێت لە داهاتوودا بە شێوەیەکی بەرفراوانتر بەکاربهێنرێت لەگەڵ پێگەیشتنی بەردەوامی تەکنەلۆژیا و کەمکردنەوەی تێچوون.

ستاندارد و ڕێساکانی پیشەسازی بۆ ڕووپۆشکردنی دەبە ئەلەمنیۆمەکانی ناوەوە

(1) ستانداردە ناوخۆییەکان

لە چین، بە مەبەستی دڵنیابوون لە کوالیتی و سەلامەتی پۆشینی ناوەوەی دەبە ئەلەمنیۆمەکان، زنجیرەیەک ستاندارد و ڕێسای توندی نیشتمانی لە ساتەوەختی مێژووییدا سەرهەڵدەدەن.

لە نێوانیاندا، GB 4806.10-2016 'ستانداردی نیشتمانی بۆ سەلامەتی خۆراک خۆراک پۆشینی پەیوەندی و پۆشاکەکان' ستانداردێکی بنەڕەتی گرنگە، کە بڕگەی ڕوون لەسەر پێداویستییە بنەڕەتییەکان، پێداویستییە تەکنیکییەکان، شێوازەکانی پشکنین و لایەنەکانی تری ڕوپۆش و ڕوپۆشکردنی بەرکەوتنی خۆراک دەداتەوە، کە هەموو جۆرەکانی ڕوپۆشی بەرکەوتنی خۆراک دەگرێتەوە. نۆرم و ڕێنماییە باوەکان بۆ هەموو پیشەسازییەکە دابین کراوە.

GB 11677-2012 'ستانداردی نیشتمانی بۆ سەلامەتی خۆراک، پۆشینی ئیپۆکسی ڕزینی دەستکاریکراو لەسەر دیواری ناوەوەی دەبەکان' ستانداردی تایبەتی بۆ ڕوپۆشی ڕزینی ئیپۆکسی دەستکاریکراو لەسەر بنەمای ئاو دروستکردووە کە لەسەر دیواری ناوەوەی دەبە بەکارهاتووە. ستانداردەکە بە وردی مەودای بەکارهێنان و پێداویستییە تەکنیکییەکانی ئەم جۆرە پۆشاکانە دیاری دەکات. لە ڕووی پێداویستییە تەکنیکییەکانەوە، ستانداردە توندەکان بۆ ڕەنگ و بریقەی ڕوپۆشکردن، دەرکەوتن، ئەدای ڕووپۆشکردن و نیشاندەرەکانی پەیوەندیدار بە شلەی تەڕکردنی ڕووپۆشەکە دانراون، بۆ دڵنیابوون لەوەی کە ڕووپۆشی ئیپۆکسی ڕزینی دەستکاریکراو لەسەر بنەمای ئاو دەتوانێت پێداویستیەکانی سەلامەتی خۆراک و خۆپاراستن لە ژەنگ لەگەڵ دیواری ناوەوەی دەبە ئەلەمنیۆمەکە جێبەجێ بکات.

(2) ستانداردە نێودەوڵەتییەکان

لە ئاستی نێودەوڵەتیدا، سیستەمی ڕێکخستنی مادەی پەیوەندی خۆراکی یەکێتی ئەوروپا و بڕگە پەیوەندیدارەکانی بەڕێوەبەرایەتی خۆراک و دەرمانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا (FDA) کاریگەرییەکی بەرفراوانیان هەیە لە بواری پۆشینی دەبەی پلەی خۆراکدا. ڕێسای یەکێتی ئەوروپا سەبارەت بە کەرەستەی بەرکەوتنی خۆراک بڕگەی توند و وردی هەیە سەبارەت بە سەلامەتی و کۆچی سنووری کەرەستەی بەرکەوتنی خۆراک، کە جۆرەها کەرەستەی جۆراوجۆر دەگرێتەوە کە ڕەنگە بەرکەوتەیان لەگەڵ خۆراکدا هەبێت، لەوانەش کەرەستەی ڕووپۆشکردنی ناو دەبە. بە ڕوونی سنووری کۆچی جۆرە جیاوازەکانی ماددە کیمیاییەکان لە ماددە بەرکەوتە خۆراکییەکاندا دیاری دەکات.

کاتێک وڵاتەکەمان ستانداردی پۆشینی دەبەی ناوەوەی پلەی خۆراک دادەڕێژێت، ئێمە چالاکانە لە ستاندارد و ئەزموونی پێشکەوتووی نێودەوڵەتی فێر دەبین، و هەوڵدەدەین لەگەڵ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بگونجێت. لە هەندێک لە پێوەرە سەرەکییەکان و پێداویستییە تەکنیکییەکاندا، ستانداردی وڵاتەکەمان گەیشتوە یان نزیکە لە ئاستی پێشکەوتووی نێودەوڵەتی.

ئەنجام

بەو پێیەی توخمە سەرەکییەکەی دەبەی ئەلەمنیۆم دەتوانێت، ڕوپۆشی ناوەوەی پلەی خۆراک ڕۆڵێکی سەرەکی جێگرەوەی ناگێڕێت لە خۆپاراستن لە ژەنگ، سەلامەتی خۆراک و پاراستنی تامی بەرهەم. تەنها گەرەنتییەکی گرنگە بۆ کوالێتی دەبە، بەڵکو پردێکی متمانەیە کە بەکارهێنەران و کۆمپانیاکانی خۆراک و خواردنەوە بەیەکەوە دەبەستێتەوە.

لەگەڵ زیادبوونی پێداویستییەکانی بەکارهێنەران بۆ سەلامەتی خۆراک و پاراستنی ژینگە، پیشەسازی پۆشینی ناوەوەی دەبەی ناوەوەی پلەی خۆراکیش بەردەوام داهێنان و پەرەپێدانە. لە داهاتوودا، کەرەستەی پۆشینی ناوەوە بە ئاراستەی پاراستنی زیاتری ژینگە و کارایی بەرز پەرەی پێدەدرێت، پرۆسەی بەرهەمهێنانش زیرەکتر و پاڵاوتەتر دەبێت بۆ دابینکردنی گۆڕانی خواستی بازاڕ.

وەک دابینکەرێکی دەبە ئەلەمنیۆمەکان، هەمیشە پابەند دەبین بە هێڵی خوارەوەی کوالیتی، بەردەوام وەبەرهێنان لە توێژینەوە و پەرەپێدان زیاد دەکەین، ئاستی تەکنەلۆژیای بەرهەمهێنان باشتر دەکەین، بە توندی پابەند دەبین بە ستاندارد و ڕێساکانی پیشەسازی، بۆ دابینکردنی بەرهەمی دەبە کوالیتی بەرز و سەلامەت بۆ کڕیاران.