ካርቦኔሽን እዩ መስተታት ፍዝዝን መንፈስካ ዘሐድስን ዝገብሮ። ግን ፡ እቲ ዝያዳ ካርቦን ዘለዎ መስተ እንታይ እዩ ኢልካ ሓሲብካ ትፈልጥ ዲኻ ? መጠን ካርቦኔሽን ኣብ መንጎ መስተታት ኣዝዩ ክፈላለ ይኽእል እዩ፣ እዚ ምርዳእ ድማ ንምርጫታት መስተኻ ከዕብዮ ይኽእል። ኣብዚ ጽሑፍ እዚ፡ ነቲ ዝያዳ ካርቦኔሽን ዘቕርብ መስተታት ንምርምር፡ ከም 1999 ዝኣመሰሉ ኣማራጺታት ከም 2019 ዝኣመሰሉ ኣማራጺታት ከም 2019። በረድ ዝኾነ ካርቦን ዘለዎ መስተታትን ብልጭ ዝብል ማይን.
ካርቦኔሽን ካርቦን ዳይኦክሳይድ (CO2) ጋዝ ናብ ፈሳሲ ምፍሳስ መስርሕ ኮይኑ፡ ፍንጣጣታት ይፈጥር። CO2 ኣብ ማይ ወይ ካልእ ፈሳሲ ኣብ ትሕቲ ጸቕጢ ምስ ዝውጋእ፡ ይፈስስ እሞ ካርቦኒክ ኣሲድ ይፈጥር። እዚ መስርሕ እዚ ካርቦን ዘለዎ መስተ ፊርማኦም ፊዝ ይህቦ፣ እዚ ድማ ዝያዳ መንፈስካ ዘሐድስን መሳጥን ይገብሮ። እቲ መስርሕ ካርቦኔሽን ቀሊል ክመስል ይኽእል እኳ እንተኾነ፡ እቲ ደረጃ CO2 ኣዝዩ ክፈላለ ይኽእል እዩ፡ ንጣዕምን ኣፍን ናይቲ መስተ ግን ይጸልዎ።
ካርቦን ዘለዎ መስተ ንዘመናት ዝጸንሐ ኮይኑ ኣብ መላእ ዓለም ካብ ፍዝዝ ዝበለ ማያት ክሳብ ሶዳን ዋላ እውን ካብ በረድ ዝተሰርሐ ካርቦን ዘለዎ መስተታትን ኣስተማቒሩ ኣሎ ። እቲ ስምዒት ካርቦኔሽን መብዛሕትኡ ግዜ 'refreshing' ወይ 'tingling,' ተባሂሉ ይግለጽ እዚ ድማ ሓደ ምኽንያት ኮይኑ ካርቦን ዘለዎ መስተ ኣዝዩ ተፈታዊ ዝኾነሉ ምኽንያት እዩ። ብሓቂ ክርአ ከሎ፡ ሰባት መብዛሕትኡ ግዜ ካብ ካርቦን ዘይተሰርሑ፡ እቲ ፍንጣጣታት ኣብቲ ናይ ምስታይ ተመክሮ ንጣር ንጣር ስለ ዝውስኹ፡ ካብ ካርቦን ዘይተሰርሑ ካርቦን ዘለዎም መስተ ይመርጹ።
ካርቦኔሽን ነቲ ሓፈሻዊ ተመክሮ ምስታይ መስተ ክቕይር ይኽእል። ቀዳማይ ፡ ፊዝ ናይ ሓደ መስተ፡ ንመቐመጢ ጣዕሚ ንምንቅስቓስን መኣዛታት ንምዕባይን ክሕግዝ ስለ ዝኽእል፡ እቲ መስተ ዝያዳ ጽዑቕን ዘዕግብን ኮይኑ ከም ዝስምዓካ ይገብር። ብተወሳኺ ፡ ምፍንጫል ናይ ካርቦን ዘለዎም መስተታት ፍሉይ ቅርጺ ይፈጥር፡ እዚ ድማ ንመሕደሲ ባህርያቶም ኣበርክቶ ይገብር።
ልዑል ካርቦን ዘለዎም መስተታት ከም ገለ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎም መስተታት ፣ ዝያዳ ጽዑቕ ናይ ኣፍ ስምዒት ይህቡ፣ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ውዑይ መዓልታት ዝያዳ ባህ ዘብል ይገብሮም። እቶም ፍንጣጣታት ገለ ሰባት ዘይተቓወምዎ ኮይኑ ዝረኽብዎ ተወሳኺ ናይ ህዋሳት ተመክሮ ይህቡ፣ ካርቦኔሽን ድማ ንመቐረት ወይ ኣሲድነት ናይቲ መስተ ንምምዛን ክሕግዝ ይኽእል።
ኣብ ሓደ መስተ ዘሎ ደረጃ ካርቦኔሽን ኣብቲ ናብቲ ፈሳሲ ዝፈሰሰ መጠን CO2 ይምርኮስ። ገለ መስተታት ብሰንኪ ኣገባብ ምትሕልላፍ፡ ጸቕጢ ዝጥቀመሉ ጸቕጢ፡ ወይ ንውሓት ግዜ ካርቦኔሽን ዝለዓለ ደረጃ ካርቦኔሽን ኣለዎም። ናብቲ ፈሳሲ ዝፈሰሰ ዝያዳ CO2 ብዝፈሰሰ መጠን እቲ መስተ ዝያዳ ካርቦን ክህልዎ እዩ።ንኣብነት፡ ካርቦን ዘለዎ ማይ፡ ሶዳን ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታትን ብተለምዶ ልዑል ካርቦን ዘለዎ ክኸውን ከሎ፡ ከም ጽማቝ ፍረታት ወይ ስሩዕ ማይ ዝኣመሰሉ መስተታት ግን ውሑድ ወይ ዋላ ሓንቲ ካርቦን ዘይብሉ።
ካርቦኔሽን ብጥራዝ CO2 ይዕቀን። ድምጺ ብዝለዓለ መጠን፡ እቲ መስተ ዝያዳ ካርቦኔሽን ኣለዎ። ንኣብነት ስፓርክሊንግ ማይ መብዛሕትኡ ግዜ ካብ 2.5 ክሳብ 3.5 ዝኸውን ካርቦኔሽን ቮልዩም ኣለዎ፣ እዚ ማለት ድማ ኣብ ትሕቲ ንቡር ኩነታት ካብ 2.5 ክሳብ 3.5 ዕጽፊ ዝዛይድ መጠን ኣብ CO2 ይሕዝ ማለት እዩ። ብኻልእ ወገን ድማ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎም መስተታት ዝያዳ ዝለዓለ መጠን ክበጽሕ ይኽእል እዩ፣ እዚ ድማ ነቲ ፍሮስስቲ ቅርጾምን ጽዑቕ ፊዝን ዝሕዝ እዩ።
እቲ ናይ ካርቦኔሽን ስኬል ኣብ ብርሃን፣ ማእከላይን ከቢድን ካርቦኔሽን ክምቀል ይኽእል። ከም ገለ ሶዳታት ብቐሊል ካርቦኔሽን መስተታት ልስሉስ ፊዝ ክህልውዎ እንከለዉ፡ ከም ሻምፓኝ ወይ ገለ ሶዳታት ድማ ብኸቢድ ካርቦን ዘለዎ መስተታት ዝያዳ ጽዑቕን በሊሕን እዩ። እቲ ደረጃ ካርቦኔሽን ነቲ ናይ ምስታይ ተመክሮ ክጸልዎ ይኽእል እዩ፣ ካብቲ ረቂቕን መንፈስካ ዘሐድስን ፍንጣጣታት ብልጭ ዝብል ማይ ክሳብ እቲ ሓያልን ፍሕኛን ፍዝዝ ናይ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎም መስተታት.
ሓደ ካብቲ ብካርቦን ዝስራሕ መስተታት ብመንጽር ድምጺ ብልጭ ዝብል ማይ ’ ዩ ። ገለ ምልክታት ናይ ስፓርክሊንግ ማይ ከም ሳን ፔለግሪኖ ወይ ፐርሪየር ብዝለዓለ ደረጃ ካርቦኔሽን ይፍለጡ። እዞም መስተታት እዚኦም መብዛሕትኡ ግዜ ከከም ምልክት ምልክት (brand) ብባህርያዊ መንገዲ ካርቦን ወይ ኣርቲፊሻል ካርቦን ዘለዎም እዮም። እቲ ኣብ ብልጭ ዝብል ማይ ዘሎ ፊዝ ዘሐድስን ቀሊልን ቅጥን ዝበለን ቅርጺ ኣለዎ።
ፍሮዝን ካርቦንት መስተታት ፣ እዚ ድማ ምስ CO2 ብምትሕውዋስን ብቑልቁል ብምቕዛፍን ዝስራሕ፣ ካርቦኔሽን ናብ ምሉእ ሓድሽ ደረጃ ውሰድ። እዞም መስተታት መብዛሕትኡ ግዜ ኣዝዩ ልዑል ደረጃ ካርቦኔሽን ስለ ዘለዎም ሓደ ካብቶም ካርቦን ዘለዎም መስተታት ሓደ ይገብሮም።
ሶዳ ካብቶም ኣዝዮም ፍሉጣት ካርቦን ዘለዎም መስተታት እዮም። ብዙሓት ህቡባት ሶዳታት ከም ኮካ-ኮላን ፐፕሲን ዝኣመሰሉ ልዑል ደረጃ ካርቦኔሽን ዘለዎም ኮይኖም ፌርማኦም ፍረ-ነብሶም ዝህቦም እዩ። ይኹን እምበር ኣብ ሶዳታት ዘሎ ደረጃ ካርቦኔሽን ክፈላለ ይኽእል እዩ። ገለ ሶዳታት ቀሊል ካርቦን ዘለዎም ኮይኖም፡ ዝለስለሰ ፍንጣጣ ዘቕርቡ ክኾኑ ከለዉ፡ ገለ ድማ ከም ገለ ጸዓት ዘለዎም መስተታት ዝያዳ ዝኸበደ ካርቦን ዘለዎም ኮይኖም ዝሓየለ ፊዝ ይፈጥሩ።
ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ሶዳታት ዝተመርኮሰ ኮይኑ ግን ምስ ተወሳኺ ምጥምዛዝ: ኣብ በረድ ይኣቱ፣ እዚ ድማ ነቲ ፍንጣጣታት ምስ ቀልዐ ዝያዳ ጽዑቕ ይገብሮ። እዞም መስተታት እዚኦም ካብ ልሙድ ሶዳታት ንላዕሊ ዘዘናግዑን ዘሐድስን ዝለዓለ ደረጃ ካርቦኔሽን ዘለዎምን እዮም።
ቢራ እውን ካርቦን ዘለዎ እዩ፣ ዋላ እኳ እቲ ደረጃ ካርቦኔሽን ኣብ መንጎ ቅዲታት ይፈላለ እንተኾነ። ላጀርስ ዝቐለለ ካርቦኔሽን ክህልዎም እንከሎ፡ ኣልስን ስርናይ ቢራታትን ድማ ዝያዳ ጽዑቕ ፍንጣጣታት ክህልዎም ይኽእል እዩ። ይኹን እምበር ፡ ሻምፓኝ ፡ ሓደ ካብቶም ካርቦን ዘለዎም ኣልኮላዊ መስተታት፡ ንካርቦኔሽን ናብቲ ልዑል ፊዝን ርሱን ኣፍን ስምዒቱ ናብ ዝቕጽል ደረጃ ይወስዶ።
ኣብ ኣልኮላዊ መስተ ልዑል ካርቦኔሽን ክመጽእ ከሎ ፡ ሻምፓኝ ተዓዋቲት እያ፡ ተፈጥሮኣዊ መስርሕ ምብላዕኣ ድማ ሓያል ፍሕፍሕ ከማዕብል ዘኽእል እዩ። መብዛሕትኡ ግዜ ብመንፅር ትሕዝቶ CO2 ካልኦት ካርቦን ዘለዎም መስተታት ይበልፅ፣ እዚ ድማ ነቲ ናይ ምስታይ ተመኩሮ ዘደንፍዕ ድልዱል ፍንጣጣ የቕርብ እዩ።
ኮምቡቻ ፡ ዝተፈለሐ ሻሂ፡ ብሰንኪ መስርሕ ምብላዕ ተፈጥሮኣዊ ደረጃ ካርቦኔሽን እውን ኣለዎ። ኣብ ኮምቡቻ ዘሎ ደረጃ ካርቦኔሽን ከከምቲ ናይ ምብላዕ ግዜ ክፈላለ ይኽእል። እቲ ሻሂ ብዝፈሰለ መጠን፡ ካርቦን ይበዝሕ። ገለ ናይ ኮምቡቻ ምልክታት ኣዝዩ ልዑል ካርቦኔሽን ስለ ዝህቡ፡ ንሶዳታት ወይ ብልጭ ዝብል ማይ ዝወዳደሩ ፍዝዝ ዝበለን ቡምባ ዝመስልን መስተ ይፈጥሩ። ካብ ኮምቡቻ ዝተሰርሐ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታት ፍሉይ ውህደት ጥዕናዊ ረብሓታትን ልዑል ካርቦኔሽንን ስለ ዝህብ፡ ነቶም ሓድሽ ነገር ንኸስተማቕሩ ዝደልዩ ሰባት መሳጢ ኣማራጺ ይገብሮም።
ብካርቦኔሽን መጠን መሰረት ብምግባር ሻምፓኝ ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ሓደ ካብቶም ካርቦን ዘለዎም መስተታት ይቑጸር። ካብ 5 ጥራዛት CO2 ንላዕሊ ዝኾነ ደረጃ ካርቦኔሽን ምስ ዝህልወካ፡ ሻምፓኝ ብጽዑቕ ፍንጣጣታቱን ፍሕፍሕ ዝበለ ናይ ኣፍ ስምዒትን ዝፍለጥ እዩ። ይኹን እምበር፡ ብፍላይ ምስ ብልጭ ዝብል ማይ ምስ ዝዳሎ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ተመሳሳሊ ወይ ዝለዓለ ደረጃ ካርቦኔሽን ስለ ዝበጽሑ ፡ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታት ይቐርቡ።
ገለ መስተታት ካብ ካልኦት ዝያዳ ካርቦን ዘለዎ ብሰንኪ እቲ ዝጥቀመሉ መስርሕ ካርቦኔሽን እዩ። ንኣብነት ኣብ ኮምቡቻ ዝርከብ ተፈጥሮኣዊ መስርሕ ምብላዕ ካብቲ ብኣርቲፊሻል ካርቦን ዝተሰርሐ ሶዳ ዝያዳ ጽዑቕ ካርቦኔሽን እዩ ዘስዕብ። ብተመሳሳሊ መንገዲ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታት መብዛሕትኡ ግዜ ኣብቲ በረድ ካርቦኔሽን ተዓጽዩ ዝጸንሕ ፍሉይ መስርሕ ይሕልዉ እሞ ዝያዳ ዝለዓለ ደረጃ ፊዝ ይፈጥር።
ምኽንያት ዝተፈላለየ ደረጃ ካርቦኔሽን ኣብ ዓይነት መስተን ተመኩሮ ተጠቀምትን እውን ይምርኮስ። ዝለዓለ ካርቦኔሽን ዘለዎም መስተታት ዝያዳ ፍሕኛታት ክኾኑ ዝተዳለዉ ኮይኖም፡ እዚ ድማ ነቲ ናይ ምሕዳስ ረቛሒ ዘደንፍዕን ዝያዳ ዘሐጉስ ናይ ህዋሳት ተመክሮ ይፈጥርን።
ከም ብልጭ ዝብል ማይ ዝኣመሰለ ማእከላይ ምውሳድ ካርቦን ዘለዎ መስተታት ኣብ ምሕቃቕ መግቢ ክሕግዝ ይኽእልን ኣብ ሶዳታት ዝርከብ ተወሳኺ ሽኮርን ካሎሪን ብዘይ ተወሳኺ ሽኮርን ማይ ክህብን ይኽእል። ንኣብነት ፡ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታት ፡ ንደረጃ ሽኮር ኣብ ደም ከይጸለወ ንህድኣት ዘዕግብ ትሑት ካሎሪ ዘለዎ ፍወሳ ክኸውን ይኽእል።
ልዑል ካርቦን ዘለዎ መስተታት ብፍላይ ድማ ነቶም ልዑል ትሕዝቶ ሽኮር ዘለዎም፡ ከም ምንፋሕ ወይ ጋዝ ዝኣመሰሉ ናይ ምሕቃቕ መግቢ ዘይምቾት ከስዕቡ ይኽእሉ። ብተወሳኺ፡ ኣሲድነት ናይቲ ካርቦን ዘለዎ መስተታት፡ ካብ መጠን ንላዕሊ ምስ ዝውሰድ ኣብ ኣስናንን ስርዓተ ምሕቃቕ መግቢን ተሪር ክኸውን ይኽእል።
ምስ ሽኮራዊ ሶዳታት ክነጻጸር እንከሎ ካርቦን ዘለዎ መስተ ፡ ከም ብልጭ ዝብል ማይ ፡ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታትን ኮምቡቻን ዝያዳ ጥዕና ዘለዎ ኣማራጺ ይህቡ። እዞም መስተታት እዚኦም ብተለምዶ ትሑት ካሎሪን ተወሳኺ ሽኮርን ስለዘይብሎም ነቶም ጥዕንኦም ዘመሓድሩ ሰባት ዓቢ ምርጫ ይገብሮም።
ከም ብልጭ ዝብል ማይን ኮምቡቻን ዝኣመሰሉ ካርቦን ዘለዎም መስተታት ኣብ ማይ ክሕግዙን ዘዕግብን ካብ ካሎሪ ነጻ ዝኾነን ተመክሮ ክህቡን ይኽእሉ። ምምራጽ ለሚን ኖራ ካርቦን ዘለዎ መስተ ወይ ካልእ መኣዛ ዘለዎ ብልጭ ዝብል ማተርስ ንህንዲታት ሽኮር ዘለዎ መስተታት እውን ክጥምዝዝ ይኽእል፣ ንምቁጽጻር ክብደትን ሓፈሻዊ ጥዕናን ዝድግፍ እዩ።
እቲ ዝያዳ ካርቦን ዘለዎ መስተ ኣብቲ ኣብቲ መስተ ዝፈሰሰ መጠን CO2 ይምርኮስ። ሻምፓኝን ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተታትን ካብቶም ኣዝዮም ካርቦን ዘለዎም ኮይኖም፡ መንፈስካ ዘሐድስን ዝፈስስን ተመክሮ ዝህብ እዩ። HiuierPack ፡ ንዘላቕን ፈጠራውን መዐሸጊ ብዝገበሮ ተወፋይነት ዝፍለጥ፡ ነቲ እናዓበየ ዝኸይድ ዘሎ ጠለብ ካርቦን ዘለዎ መስተ ከም ብልጭ ዝብል ማይን ኮምቡቻን ይድግፍ፡ እዚ ድማ ንተጠቀምቲ ጥዕና ዘለዎን ዕጉብን ንኽኸውን ንከባቢ ዝምችእ ኣማራጺታት ይህብ።
መልሲ ፡ ሻምፓኝ መብዛሕትኡ ግዜ ከም ዝያዳ ካርቦን ዘለዎ መስተ ይቑጸር፡ ደረጃ ካርቦኔሽን ካብ 5 ጥራዛት CO2.
መልሲ፡ ብመጠኑ ፡ ከም ስፓርክሊንግ ማይን ኮምቡቻን ዝኣመሰሉ ካርቦን ዘለዎም መስተታት ብሓፈሻ ውሑስ ኮይኖም ኣብ ማይን ምሕቃቕ መግቢን ክሕግዙ ይኽእሉ።
መልሲ፡- ደረጃ ካርቦኔሽን ኣብቲ ናብቲ ፈሳሲ ዝፈሰሰ መጠን CO2 ይምርኮስ። ከም ሻምፓኝን ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎም መስተታትን ዝኣመሰሉ መስተታት ዝለዓለ መጠን CO2 ብምጥቃም ጽዑቕ ፍንጣጣታት ይፈጥሩ።
መልሲ፡ እወ፡ ፍሮዝን ካርቦን ዘለዎ መስተ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ካሎሪ ዝወሓደን ካብ ተወሳኺ ሽኮር ነጻን ስለ ዝኾነ፡ ካብ ሽኮር ዝመልአ ሶዳ ዝያዳ ጥዕና ዘለዎ ኣማራጺ ይገብሮም።
