Views: 0 Barreessaa: Gulaalaa Saayitii Yeroo maxxansi: 2024-08-29 Ka'umsa: Bakka
Guyyaa guyyaan qaruuraa itti fayyadamtu yaaduuf dhaabbattee beektaa? Sodaa, soorata, ykn kuduraalee qaruuraa haa ta'u, yeroo baayyee yaada lammaffaa malee qaruuraa fayyadamna. Garuu meeshaalee tokko irraa qaruuraa hundi akka hin hojjenne beektu? Gosoota qaruuraa baay'inaan si qunnaman keessaa lama qaruuraa fi qaruuraa aluminiyeemii ti. Ija jalqabaatiin wal fakkaachuu danda’ullee, lamaan isaanii gidduu garaagarummaa ijoo tokko tokkotu jira. Garaagarummaa kana hubachuun waa’ee deebi’anii fayyadamuu, fayyaa, fi filannoo bittaa keetii illee murtoo sirrii ta’e gochuuf si gargaaruu danda’a.
Qaruuraa tin nyaata itti kuusuu keessaa isa jalqabaa yoo ta’u, jalqaba jaarraa 19ffaa keessa kan turedha. Maqaan isaa jiraatus, ammayyaa 'tin cans' guutummaatti tin irraa hin hojjetamu. Inumaayyuu, adda durummaan sibiilaan kan hojjetaman yoo ta’u, akka hin xuroofne fi akka hin xuroofneef tin haphiitiin kan dibaman. Qabiyyee qaruuraa sanaa sibiilaa wajjin akka wal hin qunnamne waan eeguuf, qoochoowwan tin kun barbaachisaa dha, kunis dhamdhamni sibiilaa ykn walnyaatinsa keemikaalaa fiduu danda’a.
Fayyadama waliigalaa qaruuraa tin .
Qaruuraa tin yeroo baay’ee oomishaalee nyaataa adda addaa kuusuudhaaf itti fayyadamu. Fuduraalee fi muduraa qaruuraa irraa kaasee hanga soorataa fi soogiddaatti, qaruuraa qaruuraa qaama barbaachisaa ta’eedha. Turtii fi dandeettiin isaanii ho’a olka’aa dandamachuu isaanii adeemsa qaruuraa keessatti, bakka nyaanni itti cufamee fi sana booda baakteeriyaa ajjeesuuf ho’ifamu.
Aluminium cans , kan tin cans booda jalqabame, industirii dhugaatiif filannoo dhaquu ta'aniiru. Isaanis aluminium irraa kan hojjetaman yoo ta'u, sibiilli salphaa, maagneetii hin taane kan mormuu danda'uun beekamudha. Qaruuraa tin irraa adda ta’ee, qaruuraa aluminiyeemii akkaataa adda addaatiin meeshaa tokko irraa kan hojjetamu yoo ta’u, kunis adeemsa deebi’anii fayyadamuu salphisa.
Fayyadama waliigalaa qaruuraa aluminiyeemii .
Karaa dhugaatii keessatti qaruuraa aluminiyeemii arguuf carraan kee guddaadha. Irraa soodaa fi . biiraa gara . dhugaatii anniisaa fi . Bishaan ibsaa , qaruuraa aluminiyeemii bakka hundatti argama. Uumamni isaanii salphaa fi geejjibni isaanii oomishtootaa fi raabsitootaaf walqixa jaallatamaadha.
Seenaan qaruuraa tin jalqaba jaarraa 19ffaa yeroo daldalaa Biriteen Piitar Durand bara 1810tti paatentii jalqabaa tinnii argate.Kalaalli kun kuusaa nyaataa fi kunuunsaaf warraaqsa ta’ee, nyaanni osoo hin manca’in yeroo dheeraaf akka kuufamu taasiseera. Jalqaba irratti, qaruuraa tin guutummaatti harkaan kan hojjetame yoo ta’u, kunis adeemsa hojii baay’ee barbaadu yoo ta’u, boodarra yeroo Warraaqsa Industirii oomisha makaanaayizeeshiniitiin bakka bu’e.
Gama biraatiin, qaruuraa aluminiyeemii kalaqa ammayyaa yoo ta’u, walakkeessa jaarraa 20ffaa keessa jaallatamaadha. Qaruuraa aluminiyeemii jalqabaa bara 1959tti kan hojjetame dhaabbata Adolph Coors jedhamu yoo ta'u, kunis indaastirii paakeejii dhugaatii keessatti jijjiirama guddaa agarsiise. Bara 1970moota keessa, qaruuraa aluminiyeemii dhugaatiif filannoo filatamaa ta’ee turee fi sababa uumama salphaa fi deebi’ee fayyadamuu danda’uu isaanii irraa kan ka’e ture. Cehumsi kun caalaatti kan deeggarame qaruuraa aluminiyeemii salphaatti banaman yoo ta’u, kunis barbaachisummaa qaruuraa banaa bakka bu’ee fi fayyadamni akka mijataa ta’u taasiseera.
Tin cans sibiilaan kan jalqabu yoo ta’u, kunis dafqa fi akka hin xuroofne kan uffifame tin haphii ta’een kan dibamudha. Sibiilli sun gara sheetitti muramee gara siliindariitti marfamee jira. Sana booda siliindarri ni cufama, jalaan immoo ni maxxanama. Qaruuraa erga uumamee booda dhangala’aa ta’uu isaa qoratamee oomisha nyaataatiin guutameera. Dhumarratti qabiyyeen akka eegamuuf gubbaan isaa cufamee jira.
Qaruuraa aluminiyeemii kan hojjetamu aluminiyeemii tokko irraati. Adeemsi kun kan jalqabu aluminiyeemii guddaa kan qabu yoo ta’u, kunis maashinii gara kooppiitti bocutti nyaatama. Sana booda xoofoon kun gara boca siliindarii qaruuraa tokkootti harkifama. Jalqaba qaruuraa sanaa dallaa caalaa furdaa ta’ee dhiibbaa keessoo dandamachuuf. Erga bocee booda, qaruuraa sun dhiqamee, gogfama, akkasumas laayibara ittisaatiin dibama. Sana booda qaruuraa maqaa maqaatiin maxxanfamanii, dhugaatiidhaan guutamee, golgaadhaan cufama.
Qaruuraa tin adda durummaan sibiilaan kan hojjetaman yoo ta’u, laayibara haphiitiin kan dibamani dha. Laayibariin tin, akkaataa idileetti furdina maaykiroonii muraasa qofa, sibiilli akka hin xuroofne fi nyaata keessa jiru waliin akka hin deebine dhorka. Yeroo tokko tokko keessa qaruuraa sanaa sibiilichaa fi nyaata gidduutti danqaa dabalataa akka ta’uuf laayibarii laakkii yookiin poliimariitiin dibama.
Qaruuraa aluminiyeemii guutummaatti aluminiyeemii irraa kan hojjetamu yoo ta’u, yeroo baay’ee sibiilota biroo kan akka maagniziyeemiin ciminaa fi bifa fooyyessuudhaan kan hojjetamudha. Aluminiyeemiin dafqa ittisuuf, aluminiyeemiin uumamaan laayibara oksaayidii eegumsaa kan hin xuroofne waan uumuuf, aluminiyeemiin akka qaruuraa tin.
Garaagarummaan qaruuraa fi aluminiyeemii gidduu jiru tokko ulfaatina isaaniiti. Aluminiyeemiin sibiilaa caalaa baayyee salphaadha, kunis qaruuraa aluminiyeemii geejjibuu fi qabachuuf salphaa taasisa. Kun keessumaa indaastirii dhugaatii keessatti faayidaa guddaa qaba, bakka baasii doonii qaphxii salphaa fayyadamuun hir’achuu danda’u.
Turtiin qaruuraa
tin qaruuraa caalaatti jabaa fi carraan dhangala’uu ykn bocuu xiqqaa waan ta’eef, oomishaalee nyaataa kanneen akka rough handling ta’aniif saaxilamuu danda’aniif mijataa taasisa. Akkasumas ho’a ol’aanaa dandamachuu danda’u, kunis adeemsa qaruuraa ho’a keessaa sterilization of keessaa qabuuf barbaachisaa dha.
Turtii qaruuraa aluminiyeemii
qaruuraa aluminiyeemii, yoo salphaa ta’u ammoo, denting gochuuf saaxilamoo dha. Haa ta’u malee, dhugaatiiwwan asiidii akka soodaaf saaxilamanittillee, xurii baay’ee dandamatu. Kunis indaastirii dhugaatiif filannoo amanamaa isaan taasisa.
Dandeettiin deebi’anii fayyadamuu
qaruuraa tinnii deebi’anii fayyadamuu kan danda’an yoo ta’u, sibiilli fi tin adeemsa deebi’anii fayyadamuu keessatti adda baafamuu danda’u. Tin qaruuraa deebi’anii fayyadamuun anniisaa kan qusatu yoo ta’u, sibiilli haaraa oomishuuf humna hanga %60-74 gadi fayyadama. Adeemsi deebi’anii fayyadamuus wantoota miidhaa geessisan gara naannootti akka hin gadhiifamne kan dhorku yoo ta’u, barbaachisummaa meeshaalee jallisii albuuda baasuu ni hir’isa.
Dandeettiin aluminiyeemii
aluminiyeemii deebi’anii fayyadamuu meeshaalee addunyaa irratti deebi’anii fayyadamuu danda’an keessaa isa tokko. Qaruuraa aluminiyeemii deebi’anii fayyadamuu meeshaalee jallisii irraa aluminiyeemii haaraa hojjechuuf anniisaa hanga %95 qusata. Adeemsi kunis saffisaa fi bu’a qabeessa kan ta’e yoo ta’u, qaruuraa aluminiyeemii akka guyyaa 60 keessatti qaruuraa haaraatti gara sheelfiitti deebi’uu danda’a. Deebi’ee fayyadamuun kun qaruuraa aluminiyeemii filannoo naannoodhaaf mijaawaa ta’e taasisa.
Baasii oomishaa qaruuraa
tin qaruuraa meeshaalee dabalataa fi adeemsa omishaa walxaxaa ta’een qaruuraa aluminiyeemii caalaa oomishuuf qaala’aa dha. Baasii tin, baasii sibiilaa fi barbaachisummaa coating eegumsaa wajjin walitti makamee, qaruuraa tin filannoo baasii guddaa kanfaluuf qaphxii gochuu danda'a.
Baasii oomishaa qaruuraa aluminiyeemii
qaruuraa aluminiyeemii baay’inaan oomishuuf gatii salphaadha. Uumamni salphaan aluminiyeemii baasii geejjibaa hir’isa, deebi’ee fayyadamuun aluminiyeemii jechuun yeroo baay’ee aluminiyeemii deebi’ee fayyadamu fayyadamuu danda’u, baasii daran hir’isa. Qabxiileen kun qaruuraa aluminiyeemii dhaabbilee hedduudhaaf filannoo baasii xiqqaa qabu taasisa.
Balaan fayyaa qaruuraa qaruuraa fayyadamuu danda’u
akka waliigalaatti nyaata itti kuusuudhaaf nageenya qaba; Haa ta’u malee, keessumaa yeroo qaruuraa keessatti miidhamu ykn yeroo dheeraaf kuufamu, tin gara nyaataatti dhangala’uu danda’u yaaddoon jira. Yeroo baayyee qaruuraa tinnii yeroo baayyee nyaata fi sibiilicha gidduutti kallattiin akka wal hin tuqneef laakkii ykn pilaastikiin sararamee, carraa faalama hir’isa.
Balaan fayyaa qaruuraa aluminiyeemii fayyadamuu danda’u
nageenya aluminiyeemii irratti falmiin tokko tokko jira, keessumaa haalawwan fayyaa kan akka dhukkuba Alzaayimarii wajjin walitti dhufeenya qabaachuu danda’u ilaalchisee. Haa ta’u malee, aluminiyeemii qaruuraa keessatti fayyadamnu akkaataa idileetti dhugaatii wajjin kallattiin akka wal hin qunnamneef kan dibamudha. Aluminiyeemii qaruuraa irraa saaxilamuun balaa fayyaa guddaa akka fidu qorannoon isaa murteessaa ta’ee hin mirkanoofne.
Maaliif qaruuraa tin keessatti kan fayyadaman
qaruuraa tin keessatti humnaa fi dandeettii adeemsa qaruuraa keessatti ho’a ol’aanaa dandamachuu isaaniitiin industirii nyaataa keessatti bal’inaan itti fayyadama. Nyaata yeroo dheeraadhaaf turu, kan akka kuduraa, fuduraa, soorataa fi foon kuusuudhaaf mijataa dha. Nyaanni sun faalama akka hin qabnee fi nyaachuuf nageenya akka qabaatu gargaara.
Maaliif qaruuraa aluminiyeemii industirii dhugaatii keessatti kan fayyadaman qaruuraa
aluminiyeemii industirii dhugaatii irratti ol’aantummaa qabu sababiin isaas isaan salphaa, geejjibuuf salphaa, fi dafanii qabbanaa’u. Uumamni aluminiyeemii hin deebine dhandhamaa dhugaatii irratti dhiibbaa hin qabu jechuudha. Dabalataanis, uumamni qaruuraa aluminiyeemii irra deebiin cufamuu danda’u fayyadamtootaaf mijataa isaan taasisa.
Bifa fi miira qaruuraa
tinnii bifa kilaasikii, jabaa, yeroo baay’ee turtii fi duudhaa wajjin kan walqabatu. Isaanis asxaadhaan maxxanfamuu danda’u ykn iyyannoo mul’ataa isaanii guddisuuf. Miirri xiqqoo ulfaataa ta’e kan qaruuraa fayyadamtootaaf miira qulqullinaa fi amanamummaa kennuu danda’a.
Bifaafi miira qaruuraa aluminiyeemii
qaruuraa aluminiyeemii kan sirriitti fi ammayyaa ta'e yoo ta'u, xumura sibiilaa calaqqisu kan fayyadamtoota hedduu hawwatu qaba. Yeroo baay’ee oomishaalee ilaalcha yeroof kaayyeffataniif itti fayyadamu. Miirri salphaan qaruuraa aluminiyeemii mijataa fi socho’uu wajjin wal qabata.
qaruuraa tin maagneetii dha?
Eeyyee, qaruuraa tin maagneetii dha. Qaamni inni guddaan sibiilaa waan ta’eef, meeshaa maagneetii, qaruuraa tin (tin cans) gara maagneetiitti harkifamuu danda’a. Qabeenyi kun bakka deebi’anii fayyadamuu keessatti faayidaa qabaachuu danda’a, bakka maagneetonni meeshaalee biroo irraa qaruuraa adda baasuuf itti fayyadamuu danda’an.
Qaruuraa aluminiyeemii maagneetii dha?
Lakki, qaruuraa aluminiyeemii maagneetii miti. Aluminiyeemiin sibiilaaf kan hin taane yoo ta'u, sibiilli kan hin qabnee fi maagneetiitti kan hin hawwamne dha. Hanqinni maagneetiizimii kun adeemsa sassaabuu fi deebi’anii fayyadamuu keessatti sababa ta’uu danda’a.
Qaruuraa tinnii deebi’anii fayyadamuu
qaruuraa tin deebi’anii fayyadamuudha qajeelaa fi faayidaa qaba. Sibiilli fi tin coating adda baafamee gara oomisha haaraatti deebi’ee fayyadamuun ni danda’ama. Hawaasni hedduun sagantaalee deebi’anii fayyadamuu kanneen qaruuraa fudhatan hundeessan, fayyadamtoonni akka deebi’anii fayyadaman taasisa.
Qaruuraa aluminiyeemii
qaruuraa aluminiyeemii deebi’anii fayyadamuu danda’an baay’ee deebi’anii kan fayyadaman yoo ta’u, waggaa waggaan qaruuraa aluminiyeemii dhibbeentaa guddaa ta’een deebi’ee kan hojjetamudha. Adeemsi deebi’anii fayyadamuu aluminiyeemii ga’umsa kan qabu yoo ta’u, sibiilli kun qabiyyee isaa osoo hin dhabin irra deddeebi’ee deebi’ee fayyadamuun ni danda’ama. Kunis qaruuraa aluminiyeemii itti fufiinsaaf filannoo gaarii taasisa.
Xumura irratti, qaruuraa tin fi aluminium tokkoon tokkoon isaanii qabeenya addaa, faayidaa fi miidhaa isaanii qabu. Qaruuraa tin kan yeroo dheeraa, jabaa fi nyaata yeroo dheeraa itti kuusuudhaaf mijataa ta’e yoo ta’u, qaruuraa aluminiyeemii salphaa, salphaatti deebi’anii fayyadamuu fi dhugaatiif mijataa dha. Garaagarummaa gosoota qaruuraa lamaan kana hubachuun waa’ee itti fayyadama isaanii, deebi’anii fayyadamuu fi dhiibbaa naannoo irratti murteessuuf si gargaaruu danda’a. Tin ykn aluminium filattus, lamaan isaaniiyyuu paakeejii ammayyaa fi mijannaa fayyadamaa keessatti gahee olaanaa qabu.
Fayyadamni ijoo har’a qaruuraa tin maali?
Qaruuraa tin adda durummaan meeshaalee nyaataa yeroo dheeraadhaaf turu, kan akka kuduraalee qaruuraa, soorataa fi fooniitti paakeejii gochuuf itti fayyadamu. Akkasumas, keemikaalotaa fi meeshaalee biroo kuusuudhaaf hojiiwwan industirii keessatti fayyadamu.
Qaruuraa aluminiyeemii qaruuraa tin caalaa naannoodhaaf mijatoodhaa?
Eeyyee, qaruuraa aluminiyeemii akka waliigalaatti sababa deebi’anii fayyadamuu isaanii ol’aanaa fi anniisaa gadi aanaa deebi’anii fayyadamuuf barbaachisu irraa kan ka’e naannoodhaaf mijaawaa ta’ee fudhatama. Aluminium qulqullina osoo hin dhabin yeroo hin murtoofneef deebi'ee fayyadamuun ni danda'ama.
Qaruuraa tin fi aluminium waliin deebi’anii fayyadamuu danda’uu?
Lakki, qaruuraa tin fi aluminium adeemsa deebi’anii fayyadamuu adda addaa waan barbaadaniif walitti deebi’anii fayyadamuun hin danda’amu. Aluminiyeemiin sibiilota feeraasii hin taane yoo ta’u, qaruuraa tin ammoo adda durummaan sibiilaan kan hojjetamudha. Dhaabbileen deebi’anii fayyadamuu akkaataa idileetti maagneetii fi malawwan biroo fayyadamuun ni sassaabu.
Dhaabbileen soodaa maaliif qaruuraa aluminiyeemii caalaa filatu?
Dhaabbileen soodaa qaruuraa aluminiyeemii kan filataniif salphaa, geejjibuuf salphaa waan ta’aniif, dafanii waan qabbanaa’aniif. Aluminiyeemiin dhugaatii asiidii wajjinis wal hin danda’u, mi’aan akka hin jijjiiramne taasisa.
Nyaata qaruuraa vs. aluminiyeemii keessatti kuufame gidduu garaagarummaan dhandhamaa jiraa?
Walumaagalatti nyaata qaruuraa fi qaruuraa aluminiyeemii keessatti kuufame gidduu garaagarummaan dhandhamaa mul’atu hin jiru. Gosoonni qaruuraa lamaan sibiilli qabiyyee wajjin akka wal hin qunnamneef kan qophaa’ani dha .
